ایقاع (منطق)ایقاع، یکی از اصطلاحات علم منطق، در لغت به معنای ایجاد کردن و در اصطلاح به معنای علم و یقین به وقوع یا عدم وقوع نسبت محمول به موضوع است. ۱ - توضیح اصطلاح۱. ایقاع در لغت به معنای ایجاد کردن، حاصل کردن، افکندن است. «صناعت شعری ملکه‌ای باشد که با حصول آن بر ایقاع تخیلاتی که مبادی انفعالات مخصوص باشد، بر وجه مطلوب قادر باشند. ۲. در اصطلاح منطق، علم و یقین به وقوع یا عدم وقوع نسبت محمول به موضوع را ایقاع یا اذعان گویند. «قیاسات دارای مراتب گوناگونند: برخی ایجاد یقین می‌کنند و آن قیاسات برهانی است، و بعضی ایقاع شبه یقین می‌کنند و آن یا قیاس جدلی است و یا قیاس سوفسطائی مغالطی، و برخی دیگر ایقاع می‌کنند ایقاع ظنی غالب و آن قیاس خطابی است. اما قیاس شعری ایقاع تصدیق نمی‌کند، بلکه ایقاع تخییل می‌کند». ۲ - پانویس
۳ - منبعخوانساری، محمد، فرهنگ اصطلاحات منطقی به انضمام واژه نامه فرانسه و انگلیسی، ص۳۹. |